22 OKRĘTY LINIOWE TYPU ''ESPANA''.pdf

(8509 KB) Pobierz
numer specjalny
w w w. o k r e t y w o j e n n e . p l
22
NIKOŁAJ W. MITIUCKOW
RAFAEL C. FERNÁNDEZ
KENT R. CRAWFORD
Okręty liniowe typu
„España”
Kolorowa pocztówka
Jaime I
przed wodowaniem.
Zbiory Alejandro Anca Alamillo
OKRĘTY LINIOWE TYPU “ESPAÑA”
Inna pocztówka prezentująca
Jaime I
po wejściu do służby.
Zbiory Alejandro Anca Alamillo
ISBN 978-83-61069-00-3
Cena 39,00 zł
Nikołaj W. Mitiuckow
Rafael C. Fernández
Kent R. Crawford
Rys. Waldemar Kaczmarczyk
Rys. Siergiej Bałakin
Alfonso XIII
i
Jaime I
(na drugim planie), koniec lat dwudziestych.
Fot. zbiory Nikołaj W. Mitiuckow
Jaime I
– 1936
España
– 1921
Jaime I
pod koniec lat dwudziestych.
Fot. zbiory Donicio García Flórez
Nikołaj W. Mitiuckow
Rafael C. Fernández
Kent R. Crawford
Okręty liniowe typu
„España”
Tarnowskie Góry 2007
OKRĘTY WOJENNE numer specjalny 22
Szanowni Czytelnicy
Nadeszła jesień, a wraz z nią długie i nudne wieczory. Aby Wam je umi-
lić wydaliśmy monografię poświęconą hiszpańskim okrętom liniowym
typu „España”. Były to najmniejsze drednoty na świecie, może niezbyt uro-
dziwe, ale bardzo interesujące, tak pod względem opisu ich konstrukcji czy
pechowej służby (wszystkie zatonęły!). Odnośnie tej ostatniej to przyznam,
że uśmiałem się do łez czytając losy zrewoltowanej załogi „Jaime I”. To, co
ona wyrabiała bardziej pasuje do jakiejś tragifarsy, jednak to wszystko co
tutaj napisane to prawda, czasami i tacy ludzie „tworzą” historię.
Życzę miłej lektury
Z serdecznym pozdrowieniem
Jarosław Malinowski
Okład­ a
:
Jaime I
na redzie Gijón w czasie
k
nalotu frankistowskiego lotnictwa, wrzesień
1936 roku.
Mal. Seweryn Fleischer
Jaime I,
Walencja, lipiec 1929 roku.
Fot. zbiory Juan B. Robert Rogla
Polecamy monografie !
Okręty liniowe typu
España
Nikołaj W. Mitiuckow
Rafael C. Fernández
Kent R. Crawford
Tłumaczenie z języka rosyjskiego
Maciej S. Sobański
Redaktor serii:
Jarosław Malinowski
Rysunki:
Jerzy Lewandowski
Plansze kolorowe:
Siergiej Bałakin
Opracowanie graficzne:
Jarosław Malinowski
Skład, druk i oprawa:
Drukpol, Tarnowskie Góry
Źródła fotografii/Photo credit:
Alejandro Anca Alamillo
Rafael C. Fernández
Dionicio García Flórez
Manuel Ramíres Gabarrús
Antonio G. Erce Lisarraga
Pepe Munoz
Nikołaj W. Mitiuckow
Juan B. Robert Rogla
Instituto de Historia y Cultura Naval
„Warship International”
Polecamy magazyn „Okręty Wojenne” !
ISBN 978-83-61069-00-3
ISSN 1231-014X
Copyright © Wydawnictwo „Okręty Wojenne” 2007
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki
nie może być kopiowana w żadnej formie, ani żadnymi
metodami mechanicznymi ani elektronicznymi,
łącznie z wykorzystaniem systemów przechowywania
i odtwarzania informacji bez pisemnej zgody
właściciela praw autorskich.
All right reserved. No part of this book may be
reproduced or transmitted in any form or by any means,
electronic or mechanical, includiong photocopying,
recording or any information storage and retreival
system without written from copyright owner.
Wydawca
Wydawnictwo „Okręty Wojenne”
Krzywoustego 16, 42-605 Tarnowskie Góry
tel. (032) 384-48-61
e-mail: okrety@ka.home.pl, www.okretywojenne.pl
ING Bank Śląski 94 1050 1386 1000 0002 0086 6507
2
Uwaga!
Niniejsza monografia zawiera dwie rozkładówki z 4 planami okrętów w skali 1:400.
Stanowi ona jej integralną część i nie może być sprzedawana oddzielnie.
Geneza budowy
Wrzesień 1913 roku.
España
gotowa do prób w ruchu.
Fot. zbiory Manuel Ramíres Gabarrús
Po klęsce w wojnie hiszpańsko-ame-
rykańskiej każdy hiszpański Minister
Marynarki sporządzał własny program
wzmocnienia floty, względnie starał się
rozwinąć plany poprzednika. Doprowa-
dzić jednak program do Kortezów udało
się zaledwie kilka razy.
Plan z  roku 1902 sporządzony pod
kierownictwem Ministra Marynar-
ki Sánchez de Toca, przewidywał bu-
dowę 7 okrętów liniowych o wyporno-
ści 14-15 tys. t i prędkości 19 węzłów,
którą miały utrzymywać przez mini-
mum 8 godzin oraz zasięgu 2500 Mm
przy prędkości 14 węzłów. Przewidywa-
na cena za każdą jednostkę miała wyno-
sić 50 mln peset (łącznie 300 mln). Pro-
gram ten przewidywał również budowę
3 krążowników pancernych (10 tys. t, 22
węzły i 33,3 mln peset, łącznie 100 mln)
oraz innych mniejszych okrętów. Na re-
alizację programu miano przeznaczyć
w okresie 8 lat kwotę 585 mln peset. Jed-
nak stopniowo w toku debat kwotę co-
raz bardziej zmniejszano, aż do chwili,
gdy osiągnęła poziom niezbędnych wy-
datków bieżących. I hiszpańska flota po-
grążyła się w swego rodzaju letargu.
Jak by to dziwnie nie brzmiało, jednak
wyjście z  głębokiego kryzysu znalazło
się dopiero po zakończeniu nowej woj-
„Mikasa” dla hiszpańskiej floty
ny. Tym razem, rosyjsko-japońskiej, któ-
ra w oczywisty sposób zademonstrowała
znaczenie floty we współczesnej wojnie.
Hiszpański morski sztab generalny, jed-
nak w bardzo swoisty sposób uwzględ-
nił lekcje tego konfliktu. W  rezultacie
13 czerwca1905 kolejny Minister Mary-
narki Eduardo Cobian przedstawił Kor-
tezom do rozpatrzenia „Projekt ustawy”
o  budowie nowych okrętów na okres
6 lat, którego trzon stanowić miało nie
mniej nie więcej jak tylko 8 pancerni-
ków typu
Mikasa.
Cenę każdej jednostki
szacowano na 42 mln peset, tym samym
koszt całego programu wynosił 396 mln
w czasie kolejnych sesji hiszpański par-
lament wyrażał o programie różne opi-
nie, w większości negatywne, jednak Mi-
nisterstwo Marynarki twardo obstawało
przy swoim. Nie pomagały informacje
ministra finansów Echegeray o obciąże-
niu jakie budowa stanowić miała dla hi-
szpańskiej gospodarki, powstanie mary-
narzy, ani nawet upadek rady ministrów.
Nowy Minister Marynarki Miguel Vil-
lanueva nadal forsował program, wno-
sząc do niego jedynie niewielkie mody-
fikacje, które doprowadziły jego koszt
do sumy 400 mln peset. W ostateczno-
ści upór marynarzy został nagrodzony
i 8 października 1906 ogłoszono królew-
ski dekret o nowym budownictwie okrę-
towym, zatwierdzający drugą redakcję
projektu kolejnego już ministra Santiago
Alba na kwotę ...8,1 mln peset przezna-
czonych na budowę 3 kanonierek o wy-
porności 800 t oraz jednostki szkolnej.
Należy jednak zaznaczyć, że w czasie
wszystkich debat prowadzonych w Kor-
tezach, parlamentarzyści rozumie-
li nadzwyczajną wagę budowy nowych
okrętów. W związku z tym prowadzo-
no dyskusję nie tyle o odbudowie floty
jako takiej, lecz o tym czy miała być ona
oceaniczna czy może tylko przybrzeż-
na. Główną zaś przyczynę niepowodzeń
wspomnianych programów należy wi-
dzieć przede wszystkim w niestabilnej
sytuacji politycznej w kraju i braku do-
statecznie silnego gabinetu, zdolnego
konsekwentnie prowadzić wybraną po-
litykę morską.
W roku 1907 do władzy doszedł sil-
ny gabinet, na którego czele stał Maura,
zaś Ministrem Marynarki był José Fer-
rándiz.
W dniu 1 czerwca 1907 w Kortezach
został przedstawiony projekt nowej usta-
wy o budownictwie okrętowym, na któ-
re zaplanowano nadzwyczajny kredyt
w kwocie 200 042 530 peset. Część tak
znacznej sumy nowego programu pro-
ponowano sfinansować z oszczędności
w innych wydatkach Ministerstwa Mary-
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin