ORTODONCJA.doc

ORTODONCJA

Greckie: ORTHO- prosty                            ODUS-ząb

Zajmuje się poprawą: Są tradycyjnymi celami leczenia ortodoncyjnego

·         Estetyki twarzowo-zębowej

·         Funkcje stawu skroniowo-żuchwowego

·         Okluzji statycznej i dynamicznej

·         Efektywności żucia

Badania pomocnicze w ortodoncji i ortopedii szczękowej

·         Metoda analizy rysów twarzy pacjenta

·         Analiza zgryzu

·         Analiza modeli diagnostycznych

·         Badanie czynnościowe

·         Badanie radiologiczne

Płaszczyzny pozwalające opisać powyższe badania

·         Czołowa

·         Pośrodkowa

·         Frankfurcka

Analiza rysów twarzy

1. Na szerokość-  analiza symetrii twarzy
2. Na długość- analiza pełnego profilu twarzy. Ocena czy zarys dolnego odcinka twarzy znajduje się w tzw. Polu biometrycznym (pewna przestrzeń)

·         Odchylenie w położeniu tkanek miękkich okolic dolnego odcinka twarzy

·         Wysunięcie lub wychylenie okolicy podnosowej warg

·         Cofnięcie, przechylenia

·         Pogłębieni, wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej

·         Wysunięcie, cofnięcie bródki

3. Na wysokość (płaszczyzna pozioma, frankfurcka)-

·         ocena proporcji wysokości dolnego odcinka twarzy odcinka nosowego i czołowego- w przybliżeniu powinny być równe.

·         Wzajemny stosunek luków zębowych

o        Ocena odcinka przedniego oraz  bocznego

W stosunku do płaszczyzny strzałkowej, czołowej, poziomej

Norma- gdy górne siekacze nachodzą 2 mm na dolne oraz czy odc. boczne zachowują styczność. Występowanie triady, czyli współpraca 3 zębów, kształt łuków zębowych-0.5 elipsy, zęby górne muszą stykać się zdolnymi

Wady zgryzu:

·         Wady poprzeczne- zaburzenia we wzroście na szerokość, odnoszone do płaszczyzny strzałkowej

·         Wady podłużne, poprzeczno-tylne- zaburzenia we wzroście na długość, odnoszona do płaszczyzny czołowej {tyło zgryz, przodozgryz}

·         Wady pionowe- zaburzenia we wzroście na wysokość, odnoszone do płaszczyzny poziomej {otwarte, głębokie: siekacze górne zakrywają siekacze dolne}

Badanie wewnątrzustne

·         Przedsionek jamy ustnej

o        Ocena przyczepu, przebiegu i wzajemnego położenia wędzidełek warg górnej i dolnej

o        Ewentualne ślady nagryzania na błonie śluzowej policzków i warg

o        Ew. zawieszenia rozpulchnieniem brodawek dziąsłowych

o        Ocena zwarcia warg (wargi hipotoniczne i hipertoniczne)

·         Analiza warg- szpara ust musi być zamknięta

Diachstemia- niedochodzenie siekaczy.

Podświadome nagryzanie błon śluzowych prowadzi do napiętych stawów szczękowych (brodawki na policzkach)

Jama ustna WŁAŚCIWA

·         Ocena wysklepienia podniebienia

·         Wstępna ocena wyrostków zębowych

·         Ocena wielkości migdałków podniebiennych

·         Badanie języka (wielkość, ruchomość, przyczep: wędzidełka, pozycja języka w spoczynku, czynności)

Badanie czynnościowe

·         Analiza podstawowych ruchów żuchwy ( jak szeroko się otwiera, prosto czy nie)

·         Ew, kliniczne testy ruchów czynnościowych

·         Ocena czynności języka (połykanie, mowa)

·         Ocena czynności mięśni zewnątrzustnych (m. okrężne ust)

Wady wrodzone/ nabyte

Choroby ogólne organizmu

·         Krzywica, padaczka, porażenie mózgowe, dysplazja ektodermalna zapalenie ślinianek przyusznych, schorzenia miejscowe, reumatoidalne zapalenie stawów skroniowo-żuchwowych

Pacjenci z padaczką- ściśle przestrzeganie zaleceń neurologa i ortodonty ( przypadku przerostu dziąseł stosowanie aparatu w ciągu doby). Specjalna konstrukcja aparatów ortodontycznych zdejmowanych o osób z padaczką. Jednak bezpieczniejszy jest aparat stały.   Dysplazja ektodermalna- tkanka, z której zbudowane są włosy, dziąsła, skóra (słabe uzębienie, owłosienie, sucha i łuszcząca się skóra)

Próchnica zębów i jej zejścia –kolejność wychodzenia zębów

·         Dysfunkcje: oddychanie, połykanie, mowa.

·         Niemowlęcy typ połykania- język między zębami

·         Dorośli połykają z językiem skierowanym do górnych dziąseł

·         Liczba aktów połykania na dobę:

o        Przedszkolak 2400,               5-12= 800-1200                            dorośli  400-675

Strefy artykulacyjne jamy ustnej

Strefa 1- wargi zęby przednie,               2- koniec i trzon języka oraz podniebienie miękkie,               3-nasada język, podniebienie miękkie, tylna ściana gardła.

Odmiany seplenienia

·         Międzyzębowe- wymowa głosek z językiem wsuniętym między zęby

·         Boczna- nieprawidłowy układ całego języka i warg podczas artykulacji

Para funkcje- nawyki

·         Ssanie (wargi, palca, smoczka, policzka do ogryzania paznokci)

·         Zgrzytanie zębami (bruksizm)

Skutki działania nawyków zależą od:

·         Czas trwania nawyków, jego częstości, nasilenie, kierunek sił wywieranych

Urazy (dotyczą wyrostków kłykciowych) –złamania, zmiażdżenia, stłuczenia szczęk

Nadgryzanie fizjologiczne- siekacze górne całkowicie zakrywają dolne

Wady wrodzone (morfologiczne)

·         Retrogenia- tyłożuchwie (broda cofnięta do tyłu, tzw. Ptasi profil

·         Progenia- przodożuchwie

·         Retrognacja- niedorozwój szczęki

·         Prognacja-przerost szczęki

·         latrogenia- morfologiczne przemieszczenie żuchwy w bok, może być prawo - lub lewostronne, asymetria twarzy

częstość rozszczepów warg i podniebienia

Polska- 2-3/ 1000 noworodków,               Japonia- 1/536,               Afryka 1/3450

Rozszczepy mogą dotyczyć:

·         Warg, wyrostka zębo-dołowego, podniebienia twardego; miękkiego,

·         Może być całkowite; jedno- lub dwustronne

Karmienie piersią dzieci z rozszczepem

·         Dzieci z rozległym rozszczepem warg i podniebienia NIE MOGĄ być karmione piersią

·         Specjalne smoczki

·         Pozycja dziecka i butelki

Rozszczep wargi operuje się ok. 3-6 miesiąca życia (muszą być siekacze centralne w żuchwie i szczęce), do tego czasu dziecko nosi płytkę przedoperacyjną

- dyzostozy twarzowo-uszno-szczękowe (niedorozwój jednej strony twarzy)

- asymetria twarzy ( prawa lub lewa str)

-Zaburzenia rozwojowe ucha

-Wyrośla przyduszne                                                                                    (NALEŻY ZBADAĆ SŁUCH)

-wielkouście

-wady zgryzu

-inne wady

Zespół Downa

Diagnoza różnicowa

Wady zgryzu stomatognatywnego

·         Zęby

·         Wyrostki zębodołowe

·         Szczęki (nieprawidłowa budowa)

·         Twarz

Wady zgryzu

·         Wyrostek zębowy

·         Nieprawidłowe położenie żuchwy (wada czynnościowa)

·         Nieprawidłowa budowa szczęki lub żuchwy (wada morfologiczna)

Wady               poprzeczne (zaburzenia we wzroście na szerokość, odnosi się do płaszczyzny strzałkowej)

              Podłużne, przednie lub tylne ( zaburzenia we wzroście na długość, do płaszczyzny czołowej)

              Pionowe (zaburzenia we wzroście na wysokość, do płaszczyzny poziomej)

Klasyfikacja wad zgryzu wg Orlik Grzybowskiej

Czy jest wadą wyrostka zębo –dołowego? Czy jest wynikiem nieprawidłowego położenia żuchwy? Czy wiąże się z nieprawidłowym rozwojem szczęki i/lub żuchwy (przerosty, niedorozwoje)?

Zgryz krzyżowy

·         Częściowy

o        Przedni, lewo- lub prawostronny

o        Boczny, jedno- lub obustronny, lewo- lub prawostronny

·         Całkowity

o        Lewostronny lub prawostronny

·         Boczne przemieszczenie żuchwy

o        Czynnościowe lub morfologiczne                            lewo lub prawostronne

Zgryz przewieszony

·         Obustronny lub jednostronny (np. dolny łuk zębowy jest przykryty przez górny

Pozycja czołowa

Tyłozgryzy,

·        





Całkowity                             z protruzją (wychylenie do przodu siekaczy górnych)

·         Częściowy                             z retruzją (pochylenie zębów do tyłu, do podniebienia)

·         Rzekomy

Tyłożuchwie

o       

Czynnościowy  - żuchwa zbudowana prawidłowo, profil twarzy cofnięty)

              z profuzją ( jest wypracowana, nabyta, odruchy ssania)

o...