Wstęp do prawoznawstwa
Pojęcie systemu prawa i podział tego systemu.
System to elementy i relacje
System prawa – ogół norm prawnych obowiązujących w danym miejscu i czasie.
Normy prawa – nakaz /zakaz/ zachowania
Miejsce- np. państwo
Czas- tu i teraz; konkretnie ustalona data
Normy prawne wynikają z aktów prawnych
prawo publiczne-
(konstytu-
cyje)
cyjne
prawo
prywatne
(cywilne)
Podział prawa
Reguluje stosunki (relacje)
Os. fizyczna - Os. fizyczna - po jednej ze stron występuje organ państwowy
Os. fizyczna - os. prawna - określa relacje pomiędzy organami państwowymi
Os. prawna - os. prawna - określa relacje:
ü Państwo –osoba fizyczna
ü Państwo – osoba prawna
Równorzędność podmiotów - Nadrzędność podmiotów – państwo jest silniejsze
Metodą regulacji jest umowa - metodą regulacji jest decyzja
Umowy ADHEZYJNE – w przypadku Państwo ma uprawnienia władcze
umów zawieranych z podmiotem
silniejszym; (Np. o dostawę gazu)
DURA LEX twarde prawo ale prawo
postępowanie cywilne
Prawo formalne proceduralne;
Postępowanie
prawo karne-material.
KK
Prawo cywilne KC
KPC
prawo cywilne postępowanie karne KPK
prawo konstytucyjna
KODEKSY
postępowania
mówią jak zrealizować prawo materialne
podatki
kodeks karny
reguluje i porządkuje
stosunki społeczne
jakie powinny być
konsekwencje zdarzeń- prawo karne
Kodeks postępowania karnego mówi nam jak zrealizować prawo materialne ( kodeks postępowania karnego i cywilnego)
Pojęcie – podział systemu na gałęzie
Gałąź prawna – zespół norm prawnych regulujących w sposób w miarę pełnych jakąś dziedzinę stosunków społecznych.
prawo konstytucyjne
prawo finansowe
prawo cywilne
prawo administracyjne
prawo karne
pomiędzy gałęziami są elementy wspólne .
Przepis i norma prawa
Przepis prawny – podstawowa jednostka redakcyjna tekstu aktu prawnego
1 koncepcja) przepisem jest najmniejsza jednostka redakcyjna systematyki aktu prawnego
2 koncepcja) przepisem jest każde odrębne zdanie w sensie gramatycznym występujące w tekście
prawnym
Systematyka aktu prawnego-
podział tekst aktu prawnego
systematyka ogólna systematyka szczegółowa
ogólna- największe jednostki redakcyjne (rozdziały, działy, tytuły, księgi)
szczegółowa- podział tekstu prawnego aż do najmniejszej jednostki redakcyjnej (artykuły, paragrafy)
Art. 1, Art. 1a, Art. 1¹- wynika stąd że był zmieniany, zdarzają się w aktach znowelizowanych, ustęp, punkt 1) pkt1 (cyfra z nawiasem), litera a) lit a, b, tiret – myślniki (tiret pierwsze, drugie).
Przepisy pośrednie przepisy bezpośrednie
Wyznaczają sposób zachowania wyznaczające zachowanie
(definicje legalne- -nakazujące/podatki/
przepisy ustalające znaczenie wyrażeń -zakazujące / zabójstwa/,
użytych w innych przepisach) -dozwalające /przysposobienie dziecka/
przepisy dotyczące obowiązywania innych przepisów
przepisy obowiązkowe
przepisy przejściowe
derogacyjne /uchylające/ wprowadzają nową regulację
polegają na zmianie prawa
( np. kara śmierci zmienia się na
dożywocie)
przepisy kolizyjne/rozstrzygające
sytuację, w której jeden stan
wyraźne faktyczny, mogą regulować 2 różne
inf. kiedy wchodzi dorozumiane przepisy (międzynarodowe prawo prywatne)
w życie (uchylenia, tracą moc przepisy
dotychczasowe, tracą moc dotych. przepisy
sprzeczne z ustawą)
przepisy konkretne
mówią nam wprost klauzule generalne
jak się mamy zachować (sformułowanie, które mówi o odesłaniu
do oceny organu stosującego prawo )
przepisy blankietowa
mówią nam tylko to
przepisy odsyłające kto powinien sprawę uregulować
(mówią jaki inny przepis
zastosować do tego aktu)
przepisy wyraźne w sposób dorozumiany
(wyraźnie mówią nam, jaki (ogólnie stwierdza; stosuje się
Przepis mamy zastosować) właściwe przepisy)
klauzule generalne
względy słuszności osoba bliska dobra wiara ważne powody zasady współżycia społecznego
Przepis - jest to fragment tekstu
Norma prawna- wynikająca z tekstu dyrektywa zachowania
Z przepisu prawnego konstruowane są normy prawne
Proces myślowy – wykładnia
Norma prawna- jest to wypowiedź zawierająca dyrektywę postępowania o charakterze generalno- abstrakcyjnym skonstruowaną z przepisów prawnych. Nie jest regułą, że z jednego przepisu wynika jedna norma, z kilku jedna, z jednej kilka.
Norma prawna wynikająca z przepisów dyrektywa zachowania jest to zwrot językowy zawierający żądanie, aby w określonych okolicznościach, ci do których jest adresowana zachowywali się w określony sposób.
Elementy norm:
1. musi być określenie adresat, jest generalne, rodzajowe a nie imienne i szczegółowe (każdy, ci którzy, obywatel)
2. okoliczności, w których aktualnie staje się obowiązek zachowania też jest generalny
3. określenie postępowania, który adresat musi spełnić
Cechy norm:
Normy prawne i akty, z których wynikają:
- moc prawna
- moc obowiązująca
Moc prawna – określa relacje normy do innych norm, akt prawny, mają wyższą moc prawną
ustawa norma
Moc obowiązująca- relacja normy do adresata
- normy powszechnie obowiązujące ( na obszarze całego państwa i wszystkich)
- normy prawa miejscowego ( na obszarze jednostki administracyjnej np. województwa)
- normy- akty prawa wewnętrznego nie mają mocy powszechnie obowiązujących
sankcja ( nie wszystkie normy posiadają sankcję)
hipoteza
kara - represja
(określenie adresata
wobec kogo , w jakich okolicznościach) Dyspozycja
wyznaczony sposób postępowania
nieważność egzekucja
( domn, czynność restrykcja- przywrócenie
uważa się za niebyłą stanu porządkowego
wykonanie bezpośrednie wykonanie pośrednie
...
przemekn5